Leerlingen 4 havo van Lek en Linge Culemborg deden in maart en april mee aan het onderzoeksproject 'Expeditie Zwerfafval'. Ze leerden hoe zwerfafval in de plastic soep in de oceanen terechtkomt.
De scholieren doken diep in deze actuele problematiek: door gastlessen en door zelf onderzoek te doen in Culemborg. Dit project is ontwikkeld door gastdocenten Lonneke Crusio en Grietje Holleman, in opdracht van de Gemeente Culemborg.
Via betekenisvol en activerend onderwijs leren de scholieren over de oorzaken en gevolgen van zwerfafval en plastic soep. Leerlingen krijgen concrete tips hoe zij zelf plastic soep kunnen voorkomen. En ze worden uitgedaagd om met oplossingen te komen.
Echte opdrachtgevers
De onderzoeksvragen komen van echte opdrachtgevers: Rijkswaterstaat, de Plastic Soup Foundation, Gemeente Culemborg, NME Culemborg, Bewonersvereniging Eva-Lanxmeer en Coop supermarkt. Leerlingen voerden tellingen van zwerfvuil uit op locatie, en ruimden het afval meteen op. Ook verzamelden ze gegevens via enquêtes.
De resultaten en oplossingen presenteerden ze op donderdag 21 april aan de opdrachtgevers en wethouder Huub van Oorschot. De opdrachtgevers bekijken of en welke oplossingen uitgevoerd kunnen worden.
De Fun Factor en statiegeld uitbreiden
Veel groepjes concludeerden dat er meer prullenbakken moeten komen. Die moeten er bovendien leuker en opvallender uitzien. "Maak het makkelijker en aantrekkelijker voor jongeren om afval weg te gooien", aldus een leerling 4 havo. De Fun Factor kan gedrag positief beïnvloeden. Denk aan een basket-vuilnisbak, blikvangers, vrolijk beschilderde vuilnisbakken of afvalbakken die geluid maken als je er iets in werpt.
Diverse groepjes adviseren om statiegeld uit te breiden naar blikjes en kleine petflesjes. In Duitsland op schoolexcursie zagen ze dat dit prima werkt. Andere oplossingen die leerlingen inbrachten zijn voorlichting en corvee in alle leerjaren, BN-ers inzetten om over de gevolgen van zwerfafval te vertellen en ook ouders betrekken via voorlichtingscampagnes.
Bewustwording
Leerlingen geven aan dat ze door deelname aan het project bewuster nadenken over hun eigen gedrag. "We zullen een klasgenoot er nu eerder op aanspreken als hij afval op de grond gooit", aldus een van hen. Door het veldwerk realiseerden de jongeren zich dat zwerfafval op het land een belangrijke bron van de plastic soep is: "Het was goed dat we de klas uitgingen voor onderzoek. Daardoor zagen we hoe groot het probleem is".
De hoeveelheid plastic afval in zee neemt schrikbarend snel toe. Jaarlijks komt er wereldwijd meer dan vijf ton plastic bij. Dit was nieuwe informatie, die indruk maakte op de leerlingen.
Meer weten over de onderwijsprojecten van Expeditie Zwerfafval? Kijk op www.expeditiezwerfafval.nl